Na czym polega pomoc społeczna?

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Kto ma prawo do świadczeń?

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

  1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
  2. cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
    1. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d lub w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej
    2. w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego
  3. obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z jakich powodów udzielana jest pomoc społeczna?

Świadczeniami z pomocy społecznej są:

  1. świadczenia pieniężne:
    • zasiłek stały,
    • zasiłek okresowy,
    • zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
    • zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
    • pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
    • świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 przesłanki obligatoryjnego udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
    • wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd
  2. świadczenia niepieniężne:
    • praca socjalna,
    • bilet kredytowany,
    • składki na ubezpieczenie zdrowotne,
    • składki na ubezpieczenie społeczne,
    • pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
    • sprawienie pogrzebu,
    • poradnictwo specjalistyczne,
    • interwencja kryzysowa,
    • schronienie,
    • posiłek,
    • niezbędne ubranie,
    • usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia i w rodzinnych domach pomocy oraz usługi sąsiedzkie,
    • specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
    • mieszkanie treningowe lub wspomagane,
    • pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, w tym usługi wsparcia krótkoterminowego,
    • pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, tym w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

Komu przysługuje świadczenie pieniężne?

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

  1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł,
  2. osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł,
  3. rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie

– przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 przesłanki udzielania pomocy społecznej pkt 2-15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Badania progu interwencji socjalnej dokonuje Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Zweryfikowane kryteria dochodowe obowiązują od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym jest przeprowadzana weryfikacja.

Jak oblicza się dochód?

Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

  1. miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu;
  2. składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
  3. kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, zasiłku celowego, pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty, wartości świadczeń w naturze, świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych, dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego, świadczenia wychowawczego, środków finansowych przyznawanych w ramach działań podejmowanych przez organy publiczne mających na celu poprawę jakości powietrza lub ochronę środowiska naturalnego, rodzinnego kapitału opiekuńczego, kwotę dodatku energetycznego, kwotę dodatku osłonowego, kwoty dodatku węglowego, kwoty dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, kwoty dodatku elektrycznego.

Procedura przyznania zasiłku, świadczenia:

  • należy zgłosić ustnie lub wnieść podanie na piśmie o udzielenie pomocy do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
  • pracownik socjalny odwiedza osobę lub rodzinę starającą się o pomoc w jej mieszkaniu /przeprowadza tzw. wywiad środowiskowy/. Poznaje jej sytuację życiową i finansową. Koniecznie trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające dochody oraz dołączyć inne zaświadczenia wymagane przez pracownika socjalnego
  • pracownik socjalny sprawdza również możliwości uzyskania pomocy od krewnych w linii prostej (dzieci, rodzice) – dot. alimentacji od krewnych w linii prostej (dzieci – rodzice, rodzice – dzieci)
  • na podstawie zebranych informacji, pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji osoby lub rodziny, formułuje wnioski z niej wynikające i stanowiące podstawę planowania pomocy
  • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie powyższych dokumentów wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia oraz o powodach wydania takiej decyzji

Kiedy zasiłek może zostać nie przyznany?

  1. Jeśli trudności osoby lub rodziny nie są potwierdzone trudną sytuacją życiową, czyli np. długotrwałą chorobą, niepełnosprawnością, bezrobociem.
  2. Jeśli dochód osoby starającej się o pomoc jest wyższy od wynikającego z ustawy o pomocy społecznej /tzw. „kryterium dochodowe” /.
  3. Jeśli standard życia przewyższa zadeklarowane dochody.
  4. Jeśli nie zostaną złożone wszystkie dokumenty potwierdzające osiągane dochody i stan zdrowia.
  5. Jeśli ubiegający się o pomoc nie chcą współpracować z pracownikiem socjalnym w zakresie wykorzystania własnych możliwości i uprawnień.
  6. Jeśli pracownik socjalny stwierdzi np.: marnotrawienie środków finansowych, alkoholizm, uchylanie się od pracy, przyznane świadczenia wydatkowane są niezgodnie z przeznaczeniem, między stanem faktycznym a przedstawianymi dochodami są dysproporcje.

Gdzie można odwołać się od decyzji w sprawie pomocy?

Do Samorządowego Kolegium Odwoławczego znajdującego się w Nowym Sączu przy ulicy Gorzkowskiej 30, za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nowym Sączu.