Rodzinna piecza zastępcza

Rodzina zastępcza - to przejściowa forma opieki nad dzieckiem, które zostało częściowo lub całkowicie jej pozbawione.

Rodzina zastępcza, sprawując osobistą opiekę, w wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw. Zapewnia dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju.

Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie:

• orzeczenia sądu opiekuńczego
• na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy cywilno-prawnej, zawartej między rodziną zastępczą a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rodziny

Podział rodzin zastępczych

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

I. Rodziny zastępcze:

1. spokrewnione (małżonkowie lub osoba, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, tj. babcia, dziadek, brat, siostra),
2. niezawodowe (małżonkowie lub osoba, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka) - umieszcza się w nich nie więcej niż 3 dzieci, w razie konieczności umieszczenia rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępcze jest dopuszczalne umieszczanie w tym samym czasie większej liczby dzieci,
3. zawodowe (małżonkowie lub osoba, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka) - umieszcza się w nich nie więcej niż 3 dzieci, w razie konieczności umieszczenia rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępcze jest dopuszczalne umieszczanie w tym samym czasie większej liczby dzieci, a wśród nich także:
   a. pełniące funkcję pogotowia rodzinnego (umieszcza się w nich nie więcej niż 3 dzieci, w razie konieczności umieszczenia rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępcze jest dopuszczalne umieszczanie w tym samym czasie większej liczby dzieci - na pobyt okresowy, do czasu uregulowania ich sytuacji prawnej, nie dłużej niż na 4-8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o: powrót dziecka do rodziny, przysposobienie, umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej).
   b. specjalistyczne (umieszcza się w niej dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz dzieci na podstawie ustawy z dnia 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, tj. niedostosowanych społecznie jak również małoletnie matki z dziećmi; w rodzinie tej może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci).

II. Rodzinny dom dziecka (może w nim przebywać łącznie 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej).

Kwalifikacją i szkoleniami kandydatów na rodziców zastępczych zajmuje się Ośrodek Wsparcia i Terapii Rodzin w Nowym Sączu ul. Jagiellońska 14 - tel. (0-18) 443-10-74.

Świadczenia dla rodzin zastępczych

Świadczenia i dodatki przyznaje się od dnia faktycznego umieszczenia dziecka odpowiednio            w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka /z wyjątkiem dodatku wychowawczego, który przysługuje od miesiąca złożenia wniosku i przyznawany jest na okres 12 miesięcy/.

Świadczenia, dodatki i dofinansowanie do wypoczynku, są udzielane na wniosek odpowiednio rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka.

I. Świadczenia pieniężne obligatoryjne:

1. Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka, na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota:
   1. 660 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;
   2. 1000 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.
2. Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje świadczenie oraz dodatki /oprócz dodatku wychowawczego, który przysługuje do 18 roku życia/ również po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości, jeżeli nadal przebywa w tej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia, , jeżeli:
   1. uczy się:
      • w szkole,
      • w zakładzie kształcenia nauczycieli,
      • w uczelni,
      • u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego lub
   2. legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i uczy się:
      • w szkole,
      • w zakładzie kształcenia nauczycieli,
      • w uczelni,
      • na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia,
      • u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.

II. Dodatki do świadczeń

1. Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
2. Rodzinie zastępczej zawodowej na dziecko umieszczone na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.
3. Dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej otrzymają dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł miesięcznie tj. dodatek wychowawczy. Dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego przysługuje niezależnie od dochodu na każde dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, umieszczone w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka. Dodatek ten przyznawany jest od miesiąca złożenia po raz pierwszy wniosku przez rodzinę zastępczą bądź prowadzących rodzinny dom dziecka i przyznawany jest na okres 12 miesięcy. Uprawnienia do dodatku na kolejne 12 miesięczne okresy przyznawane są z urzędu.
4. Prowadzący rodzinny dom dziecka otrzymuje środki finansowe na:
   • utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym prze podzielenie łącznej kwoty tych wydatków przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożone przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka,
   • pokrycie kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka do wysokości ustalonej w umowie,
   • pokrycie innych nieprzewidzianych kosztów zawiązanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka

5. Rodzina zastępcza zawodowa, w której przebywa więcej niż 3 dzieci otrzymuje środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego rodziny, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych wydatków przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożone przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą.

III Świadczenia pieniężne fakultatywne:

1. Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka starosta może przyznać:
   1. dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka;
   2. świadczenie na pokrycie:
      1. niezbędnych kosztów związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – jednorazowo,
      2. kosztów związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo.

Odpłatność rodziców biologicznych za pobyt dziecka w pieczy zastępczej

1. Za pobyt dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości przyznanych świadczeń oraz dodatków, o których mowa w art. 80 ust.1 i art. 81 ustawy –  w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka.
2. Za pobyt dziecka w instytucjonalnej pieczy zastępczej rodzice ponoszą miesięczną opłatę w wysokości średnich miesięcznych wydatków przeznaczonych na utrzymanie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo - terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym – w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.
3. Za ponoszenie opłaty, o której mowa w pkt 1 i 2, rodzice odpowiadają solidarnie.
4. Opłatę, o której mowa w ust. 1, ponoszą także rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej lub którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona.
5. Ustalonej opłaty rodzice nie ponoszą za okres, w którym dziecko umieszczone w pieczy przebywa u rodziców.

Opłatę tę ustala w drodze decyzji administracyjnej starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej. Starosta ustalając wysokość opłaty uwzględnia sytuację rodzinną, zdrowotną, dochodową i majątkową rodziny lub osoby.

Osoby zainteresowane szczegółowe informacje mogą uzyskać w:

1. Dziale Pomocy Instytucjonalnej i Opieki Zastępczej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nowym Sączu - tel. (0-18) 441-98-60 wew. 33, 40 i 41.

Wynagrodzenia dla rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka

Zawodowe rodziny zastępcze oraz prowadzący rodzinny dom dziecka otrzymują wynagrodzenie     z tytułu świadczonej opieki i wychowania. Natomiast zawodowa rodzina zastępcza pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka lub z tytułu świadczonej opieki i wychowania.